Zabytkowa kolej wąskotorowa jest już gotowa na otwarcie nowego sezonu turystycznego. Start już 12 czerwca! Puszczę Białowieską widzianą niecodziennie, bo z perspektywy taboru kolejowego będzie można podziwiać do 29 września.
Historia kolejki wąskotorowej sięga 1915 r. Gdy w czasie I wojny światowej wschodnia ściana Polski została inkorporowana przez Niemców (w latach 1915-1918 Puszcza Białowieska pozostawała pod niemieckim zarządem wojskowym), rozpoczęła się intensywna wycinka zasobów leśnych. Na terenie Puszczy Białowieskiej wybudowano sieć tartaków, smolarnie, fabrykę chemiczną- największą w ówczesnej Europie. By usprawnić transport drewna rękoma jeńców wojennych oraz okolicznych mieszkańców wybudowano sieć torowisk kolejki wąskotorowej sięgających 130 km. Swoją funkcję kolejka pełniła do lat 90 XX w. W 1991 r. w 75. rocznicę budowy kolejek udostępniono ją dla ruchu turystycznego na trasie Hajnówka-Topiło – Hajnówka.
***
W cieniu najstarszego lasu Europy – Puszczy Białowieskiej, wciąż słychać echo dawnych dziejów – i choć wiatr historii nie oszczędził regionu, świadectwa minionych epok przetrwały. Niektóre z nich (jak pałac w Białowieży, uroczysko Zamczysko) żyją jedynie w legendach i na kartach podręczników, ale znakomita większość odnalazła się we współczesnych realiach, otrzymując nową rolę, a przy okazji – przemycając co nieco z kultury, historii i bogatej tradycji. Dzięki nowej funkcji architektura domów podlaskiej wsi w oczach współczesnych to nadal synonim misternego piękna, warsztaty dawnych rzemiosł – tkackie, garncarskie, kowalskie ciągle cieszą się dużą popularnością, a nasza kolejka - wciąż przemierza puszczańskie tryby. I tak niemalże od 100 lat, a od ponad 20 lat w nowej roli – jako popularna atrakcja turystyczna.
***
Trasa kolejki biegnie w głąb lasu, stanowi oryginalną formę poznania przyrody. Szlak kolejki wąskotorowej zaczyna się na terenie Nadleśnictwa Hajnówka – i już na wstępie możemy poznać jej skompilowaną historię. Ustawiona stacja z lat 30-tych oraz mini skansen z parowozem i wagonami sprawia, że będąc tutaj poczujemy klimat schyłku ubiegłego stulecia, przesiąkniętego zapachem smaru i żywicy. Opuszczając zabytkową stację w Hajnówce, kolejka jedzie wprost w zielony tunel, przecinając dolinę rzeki Leśna i rezerwat Głęboki Kąt aż do śródleśnej osady Topiło. Senna miejscowość, położona nad dwoma stawami utworzonymi na rzece Perebel, to cicha przystań z dala od wielkomiejskiej wrzawy. Administracyjnie osada przynależy do gminy Hajnówka w powiacie hajnowskim. Wieś Topiło została założona bowiem w 1916 r. przez niemieckich osadników, przybywających tu w celu wyrębu drewna. Nawet utworzony w 1933 r. sztuczny zbiornik powstał w celu składowania drewna. Już o kolejce nie wspominając… Dziś to miejsce tchnie spokojem, ciszę mąci jedynie melodyjny śpiew ptaków. W pobliżu stawów znajduje się mini-skansen kolejki leśnej, a przy nich wiaty i miejsce ogniskowe – jeśli macie ochotę na imprezę w sielskim klimacie, to tylko tutaj. Wokół akwenu rozpościerają się ścieżki edukacyjne „Puszczańskie Drzewa” oraz ochrony orlika krzykliwego. Do Topiła prowadzą szlaki turystyczne i rowerowe, a na ich trasie – piękno puszczańskiego krajobrazu (np. niebieski szlak Hajnówka-Topiło – Hajnówka wiedzie przez rezerwaty m.in. „Nieznanowo”, „Olszanka Myśliszcze” oraz „Michnówka). No i jest oczywiście kolej wąskotorowa. Zapraszamy!
Harmonogram wyjazdów:
w okresie od 20 czerwca do 27 czerwca – w każdą sobotę o godz. 10:00 i 14:00
- w okresie od 30 czerwca do 30 sierpnia – w każdy wtorek, czwartek, sobotę i niedzielę o godz.10:00 i 14:00
- w okresie od 3 września do 29 września – w każdy czwartek i sobotę
o godz. 10:00 i 14:00.
Dodatkowo:
- od 12 do 14 czerwca o godz. 10:00 i 14:00
Podczas organizacji przejazdów obowiązuje reżim sanitarny: w każdym wagoniku zmniejszono liczbę miejsc siedzących o połowę tj. do 14, turyści będą zobowiązani do zachowania dystansu , a w wagonikach kolejki oraz miejscach i pomieszczeniach gdzie nie jest to możliwe – stosowania własnego zakrycia twarzy (usta, nos), zaś obsługa kasy ma obowiązek systematycznego dezynfekowania wszystkich dotykanych urządzeń, a w szczególności terminala, kasy fiskalnej, telefonu oraz lady. Dodatkowo, w budynku kas może przebywać każdorazowo tylko jedna osoba.
Więcej o organizacji pracy kolejki m.in. cenniku, sposobie rezerwacji dla grup, terminach i trasach kursu oraz o obowiązujących obostrzeniach w poniższym Zarządzeniu Nr 20/2020 Nadleśniczego Nadleśnictwa Hajnówka.
Katarzyna Miszczuk