99 lat BPN

W 2019 r. świętowaliśmy 40-lecie wpisana BPN na listę UNESCO, w 2020 – 99 urodziny! Z tej niezwykłej okazji  przypominamy o wyjątkowości tego miejsca. Choć zaznaczamy – nasze 3 razy „naj” potraktujcie jako wstęp do opowieści o tym niezwykłym lesie i jego osobliwościach. Resztę dopowie Wam sama Puszcza Białowieska – ujrzana na żywo, a nie tylko „przeczytana”.

A więc Białowieski Park Narodowy:

Jest NAJstarszym Parkiem Narodowym w Polsce–

Historia utworzenia Parku sięga 1921 roku – wówczas z inicjatywy grona polskich przyrodników i leśników z prof. W. Szaferem na czele powstało nadleśnictwo „Rezerwat”, przekształcone w 1932 r. w „Park Narodowy w Białowieży”. Białowieski Park Narodowy został utworzony w obecnej formie 21 listopada 1947 r. BPN jest najstarszym parkiem narodowym w Polsce i jednym z najstarszych w świecie.

Jest NAJwiększym matecznikiem żubra w Europie żyjącego na wolności –

Polska populacja żubra liczy ponad 2269  osobników, zaś na świecie jest ich ok. 8461*. Co czwarty żubr jest Polakiem** –  ba!,  cała światowa populacja swój byt zawdzięcza ledwie 12 osobnikom niemal przed 100 laty sprowadzonych do Białowieży. I wojna światowa i intensywne kłusownictwo niemal zmiotły żubra z powierzchni ziemi – w 1919 r. w Białowieży nie ostał się żaden żubr. Stan populacji światowej był równie opłakany – do 1924 r. doliczono się ledwie 54 żubrów na całym świecie! Polscy przyrodnicy zakasali rękawy – w 1923 r. powołano Międzynarodowe Towarzystwo Ochrony Żubra. Dzięki międzynarodowym staraniom żubr powrócił do swoich naturalnych, białowieskich siedzib. Po dziś dzień jest symbolem Puszczy Białowieskiej, jej niepodzielnym władcą. Więcej o żubrowej historii przeczytacie tutaj. Spotkanie z królem Puszczy to nie lada atrakcja – w okresie jesienno – zimowym (czyli w czasie, kiedy żubry w poszukiwaniu jedzenia „wychodzą” z lasu) portale społecznościowe zalewają żubrowe selfie. A o spotkanie nietrudno – w Puszczy Białowieskiej żyje ok. 800 żubrów***.

Pozostając w temacie żubra, dobrym podsumowaniem drugiego z „naj” jest wyjątkowa rocznica -  we wrześniu 2019 r. minęło 90 lat restytucji żubra w Polsce.

To dom NAJrzadszych gatunków flory i  fauny w Polsce –

Na temat puszczańskiej bioróżnorodności można pisać opasłe książki! My z racji formy literackiej, ograniczymy się do kilku nowinek. Otóż:

  1. Puszcza Białowieska jest jedną z najważniejszych ostoi grzybów w Polsce i w Europie (a wśród nich są takie, które wykazują właściwości przeciwnowotworowe, co potwierdzają badania prowadzone przez Politechnikę Białostocką i Uniwersytet Medyczny w Białymstoku. Naukowcy złożyli wniosek patentowy dotyczący użycia korzeniowca sosnowego w walce z rakiem jelita grubego)  – tak wielką, że wg szacunków są jeszcze gatunki, które czekają na odkrycie.
  2. Podobna rzecz ma się z puszczańskimi bezkręgowcami – choć stanowią 95% liczby gatunków zwierząt Puszczy Białowieskiej, stopień ich poznania najprawdopodobniej nie przekracza 50%. Niemal co roku odkrywane są tu więc nowe gatunki dla fauny kraju a nawet nieznane nauce! O dużej bioróżnorodności wśród przedstawicieli bezkręgowców świadczy fakt, iż liczba wskazanych w całej Puszczy gatunków chrząszczy stanowi ok. 50% stwierdzonych w Polsce – a wiele spośród nich to gatunki chronione, znajdujące się na „Czerwonej Liście” i w „Czerwonej Księdze”****.
  3. Równie bogato przedstawia się puszczańska awifauna. Doborowym przykładem jest dzięcioł - w Puszczy Białowieskiej gniazdują jego wszystkie europejskie  gatunki, w tym  rzadki dzięcioł trójpalczasty, którego byt związany jest z obumierającymi lub martwymi drzewami.

Chcesz wiedzieć więcej? Zapraszamy na spacer po Białowieskim Parku Narodowym! A tu mała zachęta (nowe okno): www.bpn.com.pl

Katarzyna Miszczuk

* https://bpn.com.pl/index.php?option=com_content&task=view&id=1132&Itemid=82/

**www.lasy.gov.pl

***BPN

****bpn.com.pl

Objaśnienie grafiki (także w podglądzie na strpnie głównej):

Białowieski Park Narodowy w liczbach:

Najstarszy Park Narodowy w Polsce

17% powierzchni Puszczy Białowieskiej

125m3 przeciętna zasobność martwego drewna na hektar w Parku

59 gatunków ssaków

Ok. 100 nowych gatunków dla nauki opisanych z terenu Parku i Puszczy

plakat