Prawo do świadczeń ustaje ze śmiercią osoby uprawnionej. Jeżeli zgon świadczeniobiorcy nastąpił przed terminem płatności emerytury lub renty, a istnieje możliwość wstrzymania wypłaty tego świadczenia wówczas wstrzymanie świadczenia następuje od miesiąca, w którym nastąpił zgon. W przeciwnym przypadku wstrzymanie wypłaty świadczenia następuje od miesiąca przypadającego po miesiącu, w którym zmarł emeryt/rencista. Listonosz, który przynosi emeryturę czy rentę po śmierci świadczeniobiorcy nie powinien jej wypłacać domownikom tylko zwrócić do ZUS, a uprawniony członek rodziny powinien złożyć do Zakładu wniosek o wypłatę tzw. świadczenia niezrealizowanego. W sytuacji kiedy listonosz wypłaci świadczenie, ZUS ustali nadpłatę i będzie dochodził zwrotu wypłaconej kwoty. Pieniądze wypłacone po śmierci emeryta/rencisty – trzeba zwrócić, jako nienależnie pobrane świadczenie. - " Jeśli to było świadczenie, które zmarłemu należało się tj. za miesiąc, w którym emeryt/rencista zmarł - bez względu na to, w jakim dniu miesiąca nastąpił zgon - wówczas ZUS, na wniosek o wypłatę niezrealizowanego świadczenia wyda formalną decyzję i przekaże pieniądze osobom uprawnionym. Wniosek o niezrealizowane świadczenie należy złożyć przed upływem 12 miesięcy od dnia śmierci osoby, której przysługiwało świadczenie" – informuje Katarzyna Krupicka rzecznik regionalny ZUS województwa podlaskiego.
Jeśli emerytura lub renta przekazywana jest na rachunek bankowy, obowiązek zwrotu dotyczy świadczeń, wypłaconych za miesiące następujące po miesiącu, w którym nastąpiła śmierć emeryta/rencisty.
Co to jest niezrealizowane świadczenie z ZUS
Niezrealizowane świadczenie to takie, do którego zmarła osoba była uprawniona przed śmiercią, ale go nie pobrała lub nie zostało ono jej wypłacone. Jeżeli np. ktoś zmarł w październiku, a ZUS nie wypłacił świadczenia, bo otrzymał informację o zgonie, to niezrealizowaną emeryturę można wypłacić członkom rodziny tej osoby - na ich wniosek.
-"Niezrealizowane świadczenie to również takie świadczenie, o które zmarła osoba złożyła wniosek, ale nie otrzymała decyzji np. z powodu prowadzonego przez nas postępowania. Również w przypadku, gdy osoba, która ma ustalone prawo do świadczenia i która złożyła wniosek o ponowne ustalenie wysokości emerytury lub renty, a przed załatwieniem tego wniosku przez ZUS zmarła – należność przysługująca zmarłemu może być wypłacona w ramach niezrealizowanych świadczeń"- wyjaśnia rzeczniczka.
Kto może się starać o wypłatę niezrealizowanego świadczenia
Prawo do niezrealizowanych świadczeń mają:
- w pierwszej kolejności – mąż, żona lub dzieci zmarłego, jeśli prowadziły z nim wspólne gospodarstwo domowe,
- drugiej kolejności: – małżonkowie i dzieci, z którymi zmarły nie prowadził gospodarstwa domowego (w razie braku małżonka, dzieci, z którymi zmarła osoba prowadziła wspólne gospodarstwo domowe).
- w trzeciej kolejności – inni członkowie rodziny uprawnieni do renty rodzinnej lub ci, na których utrzymaniu pozostawała osoba zmarła, w razie braku wymienionych wyżej małżonka i dzieci.
Jakie trzeba złożyć dokumenty
Dokumenty, na podstawie których ZUS ustali uprawnienia do niezrealizowanych świadczeń, to w szczególności:
- odpis aktu zgonu,
- odpis aktu małżeństwa – w przypadku małżonka,
- odpis aktu urodzenia – w przypadku dzieci,
- środki dowodowe potwierdzające fakt prowadzenia wspólnego gospodarstwa domowego lub fakt przyczyniania się do utrzymywania osoby zmarłej.
Druk wniosku o niezrealizowane świadczenie (druk ENS) dostępny jest na stronie internetowej zakładu, a także w każdej naszej placówce.
Katarzyna Krupicka
regionalny rzecznik prasowy ZUS województwa podlaskiego