- Prezes UOKiK Tomasz Chróstny ostrzega konsumentów przed lokowaniem pieniędzy w weksle inwestycyjne wystawiane przez Fundusz Hipoteczny Yanok.
- Działanie FH Yanok może narazić konsumentów na poważne straty finansowe - z pieniędzy przekazanych przez konsumentów podmiot udziela pożyczek m.in. przedsiębiorcom posiadającym obniżoną zdolność kredytową i zalegającym ze spłatą zadłużenia instytucjom finansowym.
[Warszawa, 29 lipca 2020 r.] Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów Tomasz Chróstny zdecydował o wydaniu ostrzeżenia dotyczącego Funduszu Hipotecznego Yanok z Krakowa, który wystawia tzw. weksle inwestycyjne. Informacje zgromadzone w toku postępowania wykazały, że istnieje duże ryzyko utraty środków przez konsumentów. Jednocześnie Prezes Urzędu postawił temu przedsiębiorcy zarzuty naruszenia zbiorowych interesów konsumentów. Chodzi o:
- posługiwanie się wekslem w sposób sprzeczny z jego funkcją i wykorzystywanie pieniędzy konsumentów do udzielania pożyczek przedsiębiorcom,
- wprowadzanie konsumentów w błąd w zakresie informowania co do bezpieczeństwa środków powierzonych FH Yanok oraz gwarancji zysku.
O tym, że weksle inwestycyjne są ryzykowne dla konsumentów Prezes Urzędu informował opinię publiczną w lutym tego roku. – Niektórzy nieuczciwi przedsiębiorcy wykreowali nowy sposób pozyskania kapitału, który może narażać Polaków na straty i z tego powodu apelowałem od lutego o zachowanie ostrożności. Wątpliwości wzbudza przede wszystkim sposób lokowania pieniędzy pozyskanych od konsumentów, którzy są przekonani, że ich środki lokowane są w nieruchomości, podczas gdy w rzeczywistości FH Yanok przeznacza je m.in. na udzielanie ryzykownych pożyczek innym przedsiębiorcom. W trosce o oszczędności konsumentów zdecydowałem o wydaniu ostrzeżenia i postawieniu zarzutów Funduszowi Hipotecznemu Yanok – mówi Tomasz Chróstny, Prezes UOKiK.
Inwestycja w weksle FH Yanok polega na tym, że konsument przekazuje pieniądze przedsiębiorcy, który z tych środków udziela pożyczek innym firmom. - Takie działanie niesie bardzo poważne zagrożenie dla konsumenta, który udostępniając swoje oszczędności bierze na siebie pełne ryzyko utraty pieniędzy. Interesy słabszej strony umowy – czyli konsumentów inwestujących w weksle - nie są odpowiednio zabezpieczone, w przeciwieństwie do interesów Funduszu Hipotecznego Yanok. Konsument otrzymuje przy tym nieakceptowalne przez Urząd złudzenie poczucia bezpieczeństwa – dodaje Prezes UOKiK.
Na wysoki stopień ryzyka wpływa to, że FH Yanok pożycza pieniądze wpłacane przez konsumentów mikro i małym przedsiębiorcom na pokrycie zadłużenia między innymi wobec firm pożyczkowych. Są to więc przedsiębiorstwa, które zaciągają zobowiązania na spłacenie innych zobowiązań. Pieniądze były również pożyczane podmiotom o negatywnej historii w biurze informacji gospodarczej.
Prezes UOKiK zarzuca również FH Yanok wprowadzanie konsumentów w błąd przez informowanie o gwarancji zwrotu kapitału, bezpieczeństwie inwestycji porównywalnym do lokaty bankowej lub obligacji. Przedsiębiorca w celu uwiarygodnienia posługuje się zwrotami: inwestycja, emisja, emitent (które to pojęcia nie odnoszą się do weksla), co ma wywołać mylne wrażenie, że oferta jest składana na rynku regulowanym. Tymczasem model finansowania całego przedsięwzięcia jest ryzykowny – zakłada bowiem, że do dnia wykupu weksla to FH Yanok jest jedynym dysponentem pieniędzy konsumenta. Przedsiębiorca może dowolnie decydować, na co je przeznaczyć, a jednym z celów jest udzielanie pożyczek zadłużonym firmom. Konsument nie ma wpływu ani gwarancji tego jak i na co zostaną wykorzystane jego pieniądze. W związku z tym nie ma pewności, że odzyska wpłaconą kwotę. Przypominamy, że do weksli nie stosuje się przepisów i wymagań dotyczących publicznej emisji papierów wartościowych.
Za naruszenie zbiorowych interesów konsumentów Prezes UOKiK może nałożyć karę do 10 proc. rocznego obrotu. Ponadto zgodnie z ustawą o ochronie konkurencji i konsumentów Prezes UOKiK ma możliwość wydania ostrzeżenia, gdy stwierdzi, że przedsiębiorca stosuje nielegalną praktykę, która może narazić szeroki krąg konsumentów na znaczne straty finansowe lub niekorzystne skutki. Ostrzeżenia są zamieszczane na stronie internetowej urzędu.
Ostrzeżenie konsumenckie, o którym mowa w komunikacie prasowym dotyczy Funduszu Hipotecznego Yanok sp. z o. o. z siedzibą w Krakowie.
Weksel inwestycyjny - zagrożenia
- Konsumencie, podchodź ostrożnie do ofert inwestycji w weksle. Zapoznaj się z odpowiedziami na najczęstsze pytania na stronie finanse.uokik.gov.pl.
- W przepisach nie istnieje pojęcie „weksla inwestycyjnego”. Zostało ono wymyślone przez przedsiębiorców na określenie kolejnego produktu umożliwiającego im pozyskanie kapitału. W prawie wekslowym znajdziemy zaś pojęcie „weksla”. Osoba lub firma, która podpisuje się na wekslu, zobowiązuje się oddać pożyczoną sumę pieniędzy wraz z odsetkami, jeśli oprocentowanie zostanie zastrzeżone w treści weksla.
- Gwarantem bezpieczeństwa „weksla inwestycyjnego” jest jedynie wypłacalność jego wystawcy – takie inwestycje nie są zabezpieczone systemem gwarancji BFG
- W przypadku upadłości wystawcy weksli konsumenci mogą nie odzyskać swoich pieniędzy.
- Celem zwykłego „weksla” jest dodatkowe zabezpieczenie długu. Wątpliwości dotyczące „weksli inwestycyjnych” budzi m.in. udzielanie pożyczek z pieniędzy pozyskanych z wystawienia weksla.
- Do weksli nie stosuje się przepisów i wymagań dotyczących publicznej emisji papierów wartościowych. Może to oznaczać, że konsument nie będzie miał rzetelnych informacji o wartości zabezpieczenia takiego weksla, jego wystawcy czy ryzyku, jak również o przedsięwzięciu, na którego realizację powierza on swoje środki wystawcy weksla.
- Oferty błędnie informują o gwarantowanej stopie zwrotu i całkowitym bezpieczeństwie weksli – tymczasem inwestycja jest obarczona poważnym ryzykiem.
Pomoc dla konsumentów:
Tel. 801 440 220 lub 22 290 89 16 – infolinia konsumencka
E-mail: porady@dlakonsumentow.pl
Regionalne Ośrodki Konsumenckie: 22 299 60 90 – Dlakonsumenta.pl
za: www.uokik.gov.pl