Lasy Państwowe po raz dziewiąty włączyły się do akcji „Przed wakacjami – co warto wiedzieć” organizowanej przez Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów. W tym roku 53 instytucje wspólnie przypominają konsumentom, o czym pamiętać w czasie urlopu.
W krótkim poradniku podpowiadamy, co warto ze sobą zabrać na wyprawę do lasu, jak zachować się podczas pobytu w nim, aby był on bezpieczny i komfortowy. Co zrobić, kiedy na swojej drodze spotkamy ranne dzikie zwierzę, jak zabezpieczyć się przed kleszczami oraz jak odnaleźć drogę powrotną, kiedy zgubimy się w lesie? Warto zajrzeć do leśnego poradnika.
Co warto zabrać na spacer do lasu?
Zanim wybierzemy się do lasu warto wcześniej przejrzeć mapę terenu, który mamy zamiar poznać bliżej. Można też sięgnąć do folderu, który jest dostępny w najbliższym nadleśnictwie lub zajrzeć na stronę nadleśnictwa.
W ten sposób dowiemy się, jakie zwierzęta mają tam ostoje, gdzie są bagna i źródliska, a także ocenimy wielkość kompleksu leśnego.
Warto zaplanować wcześniej trasę wycieczki i zapamiętać nazwy miejscowości początkowych i końcowych. Jeśli nie mamy nawigacji GPS, zabierzmy ze sobą mapę. Mapy często są też dostępne w postaci tablic przed leśniczówkami czy na leśnych parkingach. Jeśli nie mamy ze sobą papierowej wersji mapy, to warto sfotografować taką tablicę w trakcie wycieczki. Na dłuższą wyprawę może też przydać się kompas.
Warto zadbać, aby w telefonie mieć zapisany numer miejscowego leśniczego. Znajdziemy go w folderze nadleśnictwa, czasem na tablicy informacyjnej lub na stronie nadleśnictwa.
Wybierając się do lasu nie zapomnimy o odpowiednim ubiorze. Podstawą są solidne, wysokie buty, szczególnie w terenie, gdzie mogą występować żmije, gdyż atakują one tylko do wysokości kostki. Poza tym, gdy wędrujemy w ciężkich butach, żmije usłyszą was z daleka.
Gdy trafimy na okres wylęgu meszek i komarów lepiej założyć strój, który pozwoli jak najbardziej zakryć ciało. Z pewnością przyda się też preparat chroniący przed ukąszeniami owadów.
Jak skutecznie zabezpieczyć się przed kleszczami?
Przed kleszczami możemy uchronić się stosując odpowiednie ubranie, czapkę i zabezpieczając się profilaktycznym środkiem chemicznym zakupionym w aptece. Po powrocie ze spaceru niezbędna jest kontrola ciała.
Co należy zrobić, kiedy jednak ukąsi nas kleszcz?
Należy go jak najszybciej usunąć z ciała. Jest to zabieg prosty, bezbolesny i nie wymaga pomocy lekarskiej. Obecnie powszechnie dostępne są rozmaite przedmioty ułatwiające usunięcie kleszcza ze skóry. Kleszcza należy uchwycić jak najbliżej skóry, następnie wyciągać go wzdłuż osi wkłucia. Gdy uda się wyciągnąć pajęczaka w całości, rankę należy przemyć środkiem odkażającym, a ręce umyć wodą z mydłem.
Domowe metody polegające na smarowaniu kleszcza różnymi specyfikami nie są polecane. Ułatwiają usunięcie pasożyta, lecz jednocześnie odcinają mu dostęp do powietrza, co zwiększa u niego wydzielanie śliny i wymiocin wstrzykiwanych do krwi człowieka. To z kolei skutkuje zwiększonym ryzykiem zakażenia poważnymi chorobami.
Przez 30 dni po ugryzieniu należy zwracać uwagę na wystąpienie niepokojących objawów: rumienia czy podwyższonej temperatury oraz objawów podobnych do grypy. Gdy takie wystąpią, trzeba jak najszybciej zgłosić się do lekarza.
Jak uniknąć ukąszenia żmij zygzakowatej?
Gdy żmija próbuje odstraszyć potencjalnego napastnika zwija ciało, unosi głowę i głośno syczy. Należy wtedy zachować dystans co najmniej jednego metra, nie wykonywać gwałtownych ruchów i nie drażnić jej. Wtedy żmija nie zaatakuje, a wy możecie spokojnie wycofać się i uniknąć ugryzienia.
Co zrobić, kiedy jednak ukąsiła nas żmija?
Bardzo ważne w takiej sytuacji jest zachowanie spokoju. Panika i strach u ukąszonego powoduje wzrost tętna i szybsze rozprzestrzenianie się jadu w organizmie. Warto unieruchomić ukąszoną kończynę, aby spowolnić rozchodzenie się trucizny. Niektórzy radzą także założenie opaski uciskowej ponad miejscem ukąszenia, jednak nie jest to konieczne (taka opaska nie tamuje dopływu krwi!). Bardzo ważne, abyśmy nie wysysali jadu i nie nacinali miejsca ukąszenia, to tylko może zaszkodzić!
Możliwie szybko należy zgłosić się do lekarza, który zapewne poda surowicę. Pamiętajmy, że choć ukąszenie przez żmiję rzadko kończy się śmiercią, to jednak jego skutki są nieprzyjemne.
Jak się zachować, kiedy w lesie natrafimy na agresywne zwierzę?
Należy jak najszybciej oddalić na bezpieczną odległość, warto pamiętać, że leśne zwierzęta najczęściej same unikają spotkania z ludźmi. Pamiętajmy, że zwierzęta bywają nieprzewidywalne w czasie godów, podobnie może być, gdy zaskoczymy matkę z młodymi w sytuacji, gdy nie może szybko uciec. Spotkania z dziwnie zachowującymi się zwierzętami trzeba zgłosić leśnikom.
Czy mogę wjechać samochodem do lasu?
Zasady udostępniania lasów znajdziesz w rozdziale 5. ustawy o lasach. Wynika z niej, że jazda samochodem, motocyklem czy quadem, a także zaprzęgiem konnym dopuszczalna jest tylko drogami publicznymi. Każdym pojazdem można wjechać do lasu drogą leśną tylko wtedy, gdy jest wyraźnie oznaczona znakami dopuszczającymi ruch.
Uwaga! Na drogach leśnych nie muszą być ustawione szlabany i znaki zakazujące poruszania się po nich, gdyż zakaz ten wynika wprost z zapisów ustawy o lasach. Obowiązuje on cały rok, nie tylko w okresie zagrożenia pożarowego.
Także jazdę konną po lesie ustawa dopuszcza tylko drogami wyznaczonymi przez właściwego nadleśniczego.
Co zrobić kiedy zgubiliśmy się w lesie, a nie mamy telefonu? Jak mamy odnaleźć drogę?
Przede wszystkim nie wpadajmy w panikę. Warto wytężyć słuch, bo czasem słychać z daleka szum głównej drogi lub pociąg. Dokładnie zapamiętajmy miejsce, gdzie aktualnie jesteśmy i spróbujmy ustalić kierunki świata. Popatrzmy na stare drzewa, które są zwykle omszone od północnej strony. Spójrzmy na położenie słońca i zegarek, wiadomo już będzie gdzie jest południe lub zachód, bo najczęściej gubimy się w godzinach popołudniowych.
Przed wyjściem do lasu dobrze jest zaopatrzyć się w mapę leśną, którą wcale nie tak trudno zdobyć. Kolorami zaznaczone są na niej nie tylko gatunki drzew, ale przede wszystkim numer oddziału leśnego.
Łatwo ustalić w terenie w jakim oddziale jesteśmy, bo w południowo-zachodnim narożniku każdego oddziału znajdziemy słupek oddziałowy, gdzie na białym tle czarną farbą wypisane są numery okolicznych oddziałów. Gdy nie mamy mapy ani kompasu, słupek pozwoli z łatwością ustalić kierunek północny. Gdy na słupku są numery czterech oddziałów to narożnik pomiędzy dwoma najniższymi numerami wskazuje północ. Znajdziesz wtedy drogę do domu bez problemu. Co mamy zrobić ze znalezionymi wnykami?
Taka pętla z drutu lub stalowej linki, umieszczona na ziemi lub na wysokości głowy zwierzęcia, może być niebezpieczna także dla nas. Nie należy jednak samodzielnie ich zdejmować, ani zabierać ze sobą wnyków, ale zapamiętać lub dobrze oznaczyć miejsce ich znalezienia.
