Światowy Dzień Rzucania Palenia powstał z inicjatywy amerykańskiego dziennikarza Lynna Smitha w 1974 r.
Zaapelował on do czytelników swojej gazety, aby przez jeden dzień powstrzymali się od palenia papierosów. Efekt był zaskakujący - aż 150 tysięcy ludzi próbowało przez jedną dobę wytrzymać bez tej używki. W następnych latach akcja objęła swoim zasięgiem wszystkie stany i większość palaczy. Zachęcone powodzeniem akcji Amerykańskie Towarzystwo Walki z Rakiem uznało trzeci czwartek listopada za Dzień Rzucania Palenia. Akcja przyjęła się w wielu krajach na świecie, w tym w Polsce od 1991 roku.
Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) każdego roku opracowuje raport dotyczący epidemii palenia papierosów. Tegoroczny raport „WHO raport on the global tobacco epidemic 2017” został zaprezentowany 19 września w Warszawie. Raport powstał na podstawie analizy obszarów działalności antytytoniowej 193 państw. Tematem przewodnim raportu było monitorowanie konsumpcji tytoniu i działań prewencyjnych. W roku 2016 tylko 1/3 państw będących stroną Ramowej Konwencji WHO o Ograniczeniu Użycia Tytoniu dysponowała kompleksowymi systemami monitorowania.
Najważniejsze punkty raportu:
- W Europie 50 państw (na 53 z wyjątkiem Szwajcarii, Andory i Monako) stało się stronami Konwencji WHO.
- 23 państwa Unii Europejskiej (spośród 28) wdrożyły nową dyrektywę antytytoniową.
- Od 2013 roku ponad połowa państw wprowadziła akcyzę na wyroby tytoniowe w wysokości co najmniej 75% ceny detalicznej.
- Tylko w 25 krajach obowiązuje całkowity zakaz palenia tytoniu w miejscach publicznych, w innych zakaz ten jest częściowy (palarnie) lub przestrzeganie pozostawia wiele do życzenia.
- Wzrasta liczba państw (34), które wprowadziły duże ostrzeżenia zdrowotne na paczkach papierosów (m.in. Bangladesz, Indie i 23 państwa UE).
- Tylko w niewielu krajach nie ma żadnych zakazów w zakresie reklamy wyrobów tytoniowych (jest legalna np. w Niemczech).
- Co roku na świecie około 7 mln ludzi umiera z powodu czynnego i biernego palenia tytoniu.
- Odpady tytoniowe zawierają ponad 7 tysięcy toksycznych produktów chemicznych, które zatruwają środowisko, w tym substancje rakotwórcze.
- We wszystkich krajach i w skali globalnej widoczny jest spadek odsetka palaczy, ale całkowita liczba palących nie spada, gdyż rośnie liczba ludności.
- Szacuje się, że spożycie tytoniu będzie spadało szybciej w krajach o wysokich dochodach, natomiast w krajach o średnich i niskich dochodach może nawet wzrosnąć.
- Szczególnie skuteczną metodą walki z paleniem jest zwiększenie opodatkowania wyrobów tytoniowych, a co za tym idzie – podnoszenie cen papierosów.
- W Polsce wdrożono działania we wszystkich sześciu rekomendowanych przez WHO obszarach:
- badania nt. używania tytoniu (obszar 1 - monitorowanie konsumpcji tytoniu i działań prewencyjnych),
- zakaz palenia tytoniu (w tym e-papierosów) w miejscach publicznych (obszar 2 – ochrona ludzi przed dymem tytoniowym),
- Telefoniczna Poradnia Pomocy Palącym - TPPP 801108 108 (obszar 3 – oferowanie pomocy w zerwaniu z nałogiem),
- obowiązek umieszczania ostrzeżeń zdrowotnych - 65% powierzchni opakowań (obszar 4 – ostrzeganie o niebezpieczeństwach),
- zakaz reklamy wyrobów tytoniowych (obszar 5 – zakaz promowania i reklamowania wyrobów tytoniowych oraz sponsorowania przez przemysł tytoniowy),
- podatki stanowią 75% ceny detalicznej (obszar 6 – podnoszenie podatków od wyrobów tytoniowych).
Państwowy Powiatowy
Inspektor Sanitarny w Hajnówce
Irena Dymińska
