Spektakl zbudowany na opowieściach najstarszych mieszkańców Białowieży o ich żydowskich sąsiadach i zagrany przez dzieci i młodzież z Białowieży zostanie pokazany na 25. Europejskich Dniach Dziedzictwa 9 września o godz. 14.00 w niezwykłym miejscu - starej murowanej synagodze w Orli.
Spektakl powstał w ramach działań Fundacji Edukacyjnej Jacka Kuronia działającej w Teremiskach i Białowieży. Opowieści zebrała jej animatorka Katarzyna Winiarska, twórczyni Wirtualnego Muzeum Historii Żydów w Białowieży (www.jewish-bialowieza.pl), a zaadaptowała na scenę i wyreżyserowała przedstawienie Joanna Troc. Premiera spektaklu, która odbyła się 2 maja w Teatrze w Teremiskach przyciągnęła 500 osobową publiczność.
Spektakl przywołuje pamięć zapomnianej w Białowieży społeczności żydowskiej mieszkającej tu przed wojną dom w dom z rodzinami białoruskimi i polskimi, prawosławnymi i katolickimi. Dom w dom, a czasem w tym samym domu, jak fryzjer Abraham Kreszyn, który "postępowy był, jak świnobicie to do ojca na świeżynkę przychodził", czy jak mała Roszelka Góra, której ojciec, rzeźnik kupił plac od babci pana Szpakowicza i tam zbudował swój piętrowy drewniany dom i sklep.
W czasie spektaklu oglądamy jak na starych fotografiach kolejne sceny - a to gwarny targ, gdzie wspólnie sprzedają chłopi jajka i warzywa, a Żydzi bułki i chałę, a to elegancki sklep Samuela Alkona, gdzie materiał na mundury kupowała cała służba leśna, a to znowu szkołę powszechną, w której "dzieci razem się uczyły, nie było podziału". Wszystkie opowiadane przez młodzież historie, o wielkiej miłości Tabacznika i córki Nachmana, o przyjaźni małego Sławka z żydowską dziewczynką, która, choć dziewczynka nie żyje, sięga do współczesności, o tym, jak wyglądała synagoga to opowieści przechowane w pamięci najstarszych mieszkańców dzisiejszej Białowieży, znalezione, nagrane i zapisane przez Katarzynę Winiarską, animatorkę Fundacji Edukacyjnej Jacka Kuronia, która od dwóch lat bada historię Żydów w Białowieży. Po stworzeniu Wirtualnego Muzeum Historii Żydów w Białowieży www.jewish-bialowieza.pl, i szeregu działań warsztatowych z dziećmi, spektakl jest kolejnym etapem przywracania Białowieży zapomnianego kawałka jej historii. Scenariusz z wybranych fragmentów opowieści ułożyła i zaadaptowała na scenę aktorka i reżyserka Joanna Troc, która również wyreżyserowała cały spektakl. Obie, Katarzyna i Joanna w zgranym teamie od kilku lat pracują z grupą białowieskich dzieci, z których część zdążyła już stać się młodzieżą i pod kierunkiem Joanny zagrać 4 świetne przedstawienia. W zespole pracującym nas przedstawieniem jest też Elżbieta Rojek, aktorka i wokalistka, również od lat związana z Fundacją. Spektakl "Sąsiedzi, których nie ma" mamy nadzieję, stanie się szczególny, bo nie tylko grany jest również poza Białowieżą, ale czyni sąsiadów, których już nie ma, choć na chwilę obecnymi.
"Sąsiedzi, których nie ma" - opowieści mieszkańców Białowieży o ich żydowskich sąsiadach
Adaptacja, inscenizacja i reżyseria: Joanna Troc
Pomysł, zebranie i opracowanie opowieści: Katarzyna Winiarska
Aranżacja muzyczna: Nika Jurczuk
Przygotowanie wokalne: Elżbieta Rojek
Pracownia scenograficzna i światła - Paweł Winiarski
Występują: Urszula Bajko, Kornelia Czeremczuk, Maks Czeremczuk, Marta Czurak, Nika Jurczuk, Amelia Kowalczyk, Maria Marczuk, Jan Sobociński, Oliwia Szpakowicz, Hanna Winiarska, Szymon Winiarski, Maria Wołosik.
Produkcja: Fundacja Edukacyjna Jacka Kuronia
premiera: 1 V 2017, Teatr w Teremiskach
Spektakl zrealizowała Fundacja Edukacyjna Jacka Kuronia ze środków Urzędu Marszałkowskiego w Białymstoku i własnych.
Fot. Artur Rusek
Spektakl współfinansowany jest ze środków Urzędu Marszałkowskiego w Białymstoku i Fundacji Edukacyjnej Jacka Kuronia.
