Poświęceniem kościoła parafialnego, rozpoczął w niedzielę 12 września, pięciodniową wizytacje kanoniczną w parafii p. w. Podwyższenia Krzyża Świętego i Świętego Stanisława w Hajnówce, biskup drohiczyński Antoni Dydycz.
Historię parafii i świątyni przybliżył miejscowy proboszcz ks. kan. Józef Poskrobko. Przypomniał on, że parafię tę powołał do życia w 1923 roku biskup wileński, błogosławiony Jerzy Matulewicz. Jej pierwszym proboszczem został ks. Antoni Mioduszewski, który z przerobionego budynku poniemieckiego kina urządził pierwszą kaplicę. W 1936 roku została ona spalona, prawdopodobnie przez aktywistów komunistycznych. Wówczas to ks. Paweł Stepka wzniósł kolejną kaplicą, zbudowaną z muru pruskiego, która służyła wiernym do 1963 roku.
Budowę obecnej świątyni, wokół istniejącej kaplicy, rozpoczął w 1946 roku ks. Józef Moniuszko. Po zalaniu fundamentów w 1948 roku, ówczesne władze komunistyczne zablokowały budowę.
Prace wznowiono, staraniem ks. Ignacego Wierobieja, dopiero w 1957 roku. On też 2 września 1963 roku poświęcił prezbiterium i odprawił pierwszą Mszę św. Ostateczny kształt hajnowski kościół uzyskał w 1965 roku. Ks. kan. Alfons Trochimiak ubogacił kościół witrażami oraz mozaiką w absydzie, autorstwa prof. Wiktora Zina z Krakowa.
Staraniem zaś ks. prał. Mariana Świerszczyńskiego, zostały sprowadzone wysokiej klasy 28 głosowe organy, na których od wielu lat odbywają się koncerty w ramach Festiwalu Muzyki Organowej i Kameralnej, zakupiony też został plac po byłym dworcu PKS, gdzie stanął pomnik Jana Pawła II i krzyż papieski. Rozpoczął on również upiększanie wnętrza kościoła polichromiami Jerzego Pasternaka z Krakowa, które zostały dokończone przez obecnego proboszcza.
O też zainstalował nowoczesny system grzewczy oraz osuszył fundamenty i obłożył je kamieniem sprowadzonym z Macedonii. Zostały również zmodernizowane salki katechetyczne i podziemia oraz plebania. Po latach rozbudowy i upiększania kościoła, ks. bp Antoni Dydycz, aktem uroczystego jego poświęcenia z namaszczeniem ołtarza oraz ścian, dopełnił dzieła budowy i przeznaczenia na wyłączną służbę Bogu.
Ukazując obecny obraz parafii, ks. kan. Józef Poskrobko powiedział, że parafia 5188 wiernych, co stanowi jedną trzecią wszystkich jej mieszkańców. Reszta z nich, to wierni prawosławni oraz wyznawcy innych religii.
Na terenie parafii znajdują się domy zakonne sióstr misjonarek św. Rodziny oraz mniszek klarysek od wieczystej adoracji z przyklasztornym kościołem. Działają w niej: Hajnowska Fundacja Muzyki Organowej i Kościelnej, Chór Kameralny, Parafialna Rada Duszpasterska, Rada Administracyjno-Gospodarcza, Akcja Katolicka, Wspólnota Odnowy w Duchu Świętym, Wspólnota Miłosierdzia Bożego, Zespół „Caritas”, Kółka Różańcowe, Katolickie Stowarzyszenie Młodzieży, Kościół Domowy, „Civitas Christiana”, Ruch „Światło-Życie”, „Magaretki - grupy modlitwy za kapłanów, zespół muzyczny, lektorzy i ministranci.
Powiedział, że chociaż widać u wielu parafian wielkie zaangażowanie w życie Kościoła i ofiarność, to istnieje także wiele bolesnych problemów. Należy do nich słaba frekwencja podczas niedzielnych Mszy świętych, na które uczęszcza tylko jedna piąta parafian. Rozpowszechniony jest też alkoholizm i związane z tym problemy rodzinne. Istnieją też kłopoty z uczęszczaniem młodzieży szkół średnich i gimnazjów na katechizację. Nie uczęszcza na nią większość młodzieży katolickiej. Jest to wynikiem braku odpowiedzialności rodziców za katolickie wychowanie dzieci, którzy także pod presją dzieci, wypisuję je z lekcji religii, nawet już w szkole podstawowej.
Bolączką jest również istnienie wielu niesakramentalnych związków, które nie mają żadnych przeszkód do zawarcia małżeństwa. Małżeństwa zaś mieszane, katolicko - prawosławne, bardzo często nie uczęszczają ani do kościoła, ani do cerkwi.
Ksiądz Biskup, w nawiązaniu do przedstawionego obrazu parafii, jak też uroczystości poświęcenia świątyni, ukazał potrzebę stałego budowania Kościoła. Budować musimy go w sercach i umysłach, mówił. Trzeba to robić także wśród ludzi, którzy może nie wszystko rozumieją, u których widać zaniedbania sięgające poprzednich pokoleń. Zwrócił również uwagę na potrzebę pomocy w wychowaniu dzieci i młodzieży, tym którzy w naszym otoczeniu nie radzą sobie z nim. Można to czynić przez przykład, rozmowę oraz wskazanie źródeł poznania i pogłębiania wiary.
Budowanie Kościoła, to piękna misja wobec której stoimy wszyscy, kontynuował. Musimy to jednak robić z bezgranicznym przekonaniem, aby być tak skutecznymi, jak byli apostołowie.
Nie można zatem mówić o obowiązku uczestnictwa w Eucharystii. Takie podejście jest to dla nas upokarzające. Jeżeli bowiem wierzymy, że przychodzimy do samego, żywego Chrystusa, to nie może być to obowiązek, ale potrzeba serca i umysłu. „To potrzeba naszego człowieczeństwa, aby spotykać się z tym, który może wszystko oraz okazał tak wiele serca i miłości. Powinno to wynikać z naszej radosnej decyzji i czekania na Eucharystię. Wpajajmy to dzieciom ! Niech one czekają na Mszę świętą, jak na coś najpiękniejszego. Niech słyszą od nas te słowa zachęty i radości. Niech widza w nas, że uczestniczymy z ogromnym entuzjazmem.”
W uroczystości poświecenia kościoła wzięli udział kapłani z dziekanem hajnowskim ks. prał. Zbigniewem Niemyjskim, władz, prawosławny dziekan hajnowski i proboszcz soboru Trójcy Świętej mitrat Michał Nigierewicz, siostry zakonne, przedstawiciele miejscowych władz i mieszkańcy miasta.
W obszernym programie wizytacji kanonicznej znalazł się koncert Chóru Kameralnego oraz spotkania z istniejącymi przy parafii grupami, a także odwiedziny wszystkich szkół i przedszkoli, zarówno na terenie miasta, jak też w Czyżach, Dubinach i Nowokorninie. Spotkania z władzami powiatu, miasta i gminy, policją, strażą pożarną, leśnikami, przedsiębiorcami i rolnikami. Spotkania z pracownikami spółdzielni i mleczarni, odwiedziny szpitala, zakładu opiekuńczego oraz nawiedzenie miejsca budowy cmentarza parafialnego i pomnika Legionistów z 1920 roku.
Rozpoczynając wizytację, Ksiądz Biskup poświęcił nowy krzyż przy drodze do Bielska Podlaskiego. W program wizytacji zostały włączone także codzienne Eucharystie oraz uroczysta Eucharystia odpustowa 14 września.
Zasłużonym dla parafii, Biskup Drohiczyński przyznał i przekazał Diecezjalne Medale „Benemerenti”.
Otrzymali je: Zdzisław Cieślak, Zdzisław Wiatrowski, Lech Michalak, Maria Krzaczkowska, Stanisław Ojdana oraz Teresa Karolkiewicz.
Ks. Artur Płachno