W maju, kiedy przyroda bujnie odradza się z zimowego snu, a świat przepełnia radość z powodu Zmartwychwstania Chrystusa, Sobór Św. Trójcy w Hajnówce wypełnia śpiew. Pełnen patosu i pasji, przenika głęboko do zakamarków ludzkiej duszy, wywołując to „coś” – drżenie rąk, gęsią skórkę, euforię, wzniosłość, zadumę… I tak od 38 lat. Muzyka cerkiewna w sposób szczególny dotyka naszej duszy, uświęca nasze uczucia i nadaje modlitewny nastrój – stąd wynika nasza radość duchowa. […] Jest to swoista Ewangelia, niewymagająca żadnego tłumaczenia, dlatego też możemy zrozumieć dlaczego śpiew cerkiewny jest tak przejmujący i podświadomie oddziałuje na całą naturę człowieka. Posiada on właściwości terapeutyczne i kojące, pomaga w odnalezieniu duchowej równowagi i wprowadza w nastrój modlitewny. Prowadzi duszę ku ciału do pełnej harmonii zmysłów, pomaga zwrócić się do Boga, skłania do wzajemnej miłości i jednomyślności – z tym przesłaniem zwrócił się do uczestników inauguracji XXXVIII Międzynarodowego Festiwalu Hajnowskie Dni Muzyki Cerkiewnej Zwierzchnik Polskiego Autokefalicznego Kościoła Prawosławnego Jego Eminencja Wielce Błogosławiony Sawa, prawosławny Metropolita Warszawski i całej Polski. List Jego Eminencji odczytał Biskup Hajnowski Paweł. Metropolita podkreślił rolę śpiewu cerkiewnego: Śpiew jest swoistym balsamem kojącym obolałą duszę człowieka. W tym miejscu pozwolę sobie przypomnieć słowa św. Prokulusa, które brzmią: „Śpiew likwiduje zmartwienie duszy, wyrywa z korzeniami przygnębienie, usuwa niepokój, uśmierza ból, leczy zbędne troski, prostuje tych, których doświadczyły problemy życiowe, grzeszników skłania do nawrócenia, wzbudza pobożność, wprowadza ład w państwie, klasztorom dodaje mocy, uczy łagodności, umacnia miłość bliźniego, podnosi ku niebu, uświęca kapłanów, wypędza Szatana, wprowadza w Boże tajemnice”. Śpiew cerkiewny jest wielkim skarbem prawosławia. Przekazujemy go nowym pokoleniom, bowiem śpiew cerkiewny jest świadectwem naszego życia duchowego, żyjemy i on żyć będzie, bowiem jest głosem samego Boga w nas, ludziach. Każda jego nuta jest jak boskie tchnienie, każdy utwór śpiewany w tej świątyni to symfonia chrystusowego zwycięstwa dobra nad złem.
Wielką wartość duchową Festiwalu, zawierającym w sobie pierwiastek sacrum podkreślali także goście, którzy zabrali głos. Adam Kwiatkowski Sekretarz Stanu w Kancelarii Prezydenta, reprezentujący podczas Festiwalu głowę państwa, odczytał list Prezydenta Andrzeja Dudy, w którym Pan Prezydent zaznaczył, że: Muzyka cerkiewna współtworzy dziedzictwo kulturowe Rzeczypospolitej. Zajmuje także znaczące miejsce w europejskiej kulturze muzycznej. Cieszę się, że zainaugurowany przed laty w Hajnówce, będącej ważnym ośrodkiem życia duchowego polskiego prawosławia, skromne spotkania parafialne chórów z upływem lat przeobraziło się w jedno z najbardziej prestiżowych wydarzeń w dziedzinie wokalistyki chóralnej w naszym kraju, będąc miejscem prezentacji śpiewu liturgicznego wschodniego chrześcijaństwa, jego bogactwa brzmień, form i duchowych treści. Festiwal odgrywa wielką rolę w upowszechnianiu muzycznej kultury prawosławia i przybliża sympatykom śpiewu sakralnego ten wysublimowany rodzaj muzyki. Festiwal to wizytówka Podlasia, tego wyjątkowego miejsca, gdzie przenikają się różne religie, kultury i zwyczaje. […] Po raz 38 Hajnówka gości najlepszych polskich i zagranicznych wykonawców śpiewu cerkiewnego oraz przybyłych z tej okazji do Państwa miasta licznych miłośników tej muzyki, pragnących kontemplować jej duchowość i niepowtarzalność.
O roli Festiwalu i jego niezwykłym charakterze mówili także Europoseł Karol Karski oraz Wojewoda Podlaski Bohdan Paszkowski. Zawsze, kiedy słucham pieśni cerkiewnej jestem pod głębokim, osobistym wrażeniem jej wielkiej głębi oraz zawartej w niej miłości do Boga – mówił Europoseł Karol Karski.
Modlitwa do Boga wyrażona w śpiewie – w tej pięknej artystycznej formie, służy temu, co jest cechą charakterystyczną naszej ziemi a mianowicie dialog, współistnienie , możliwość wzajemnego ubogacania się różnymi wymiarami życia religijnego, kulturalnego, społecznego – powiedział Wojewoda Podlaski Bohdan Paszkowski.
O tym, że hajnowski Festiwal jest ważnym wydarzeniem zarówno duchowym jak i kulturowym mówił także Burmistrz Miasta Hajnówka Jerzy Sirak, który dokonał oficjalnego otwarcia XXXVIII Międzynarodowego Festiwalu Hajnowskie Dni Muzyki Cerkiewnej. Burmistrz zaznaczył, że choć Festiwal ma charakter konkursowy, wszyscy chórzyści mogą czuć się laureatami ze względu na sam fakt uczestnictwa w tak ważnym i duchowym wydarzeniu. Wszystkich uczestników wydarzenia powitał z kolei Dyrektor Festiwalu Dziekan ks. Michał Niegierewicz. Inaugurację Festiwalu uświetniło wielu znamienitych gości m.in.: Ambasador Republiki Białoruś Władimir Czuszew, Konsul Generalny Republiki Białoruś w Białymstoku Alla Fedorova, Sekretarz Stanu w Kancelarii Prezydenta Adam Kwiatkowski, Europoseł prof. Karol Karski, Konsul Honorowy Bośni i Hercegowiny Stanisław Łuniewski, parlamentarzyści: Kazimierz Baszko, Tomasz Cimoszewicz, Krzysztof Jurgiel, Robert Tyszkiewicz, Urszula Pasławska, Dariusz Piontkowski i Jacek Protas. Obecni byli także: Wojewoda Podlaski Bohdan Józef Paszkowski, Wicemarszałek Województwa Podlaskiego Stanisław Derehajło oraz radni sejmiku województwa – Mikołaj Janowski i Igor Łukaszuk. Uroczystość zaszczyli duchowni obu kościołów, w szczególności: Biskup Hajnowski Paweł, Jego Ekscelencja Arcybiskup Bielski Grzegorz, Jego Ekscelencja Biskup Siemiatycki Warsonofiusz, w imieniu Biskupa Diecezji Drohiczyńskiej Ks. bp prof. dr hab. Tadeusza Pikusa, podczas Festiwalu byli obecni Dziekan Zbigniew Niemyjski i Zastępca dziekana ks. Józef Poskrobko. Ponadto obecni byli: radni powiatu i radni gmin, przedstawiciele lokalnych samorządów i podległych im jednostek organizacyjnych, Regionalny Dyrektor Lasów Państwowych Andrzej Józef Nowak, Rektor Politechniki Białostockiej prof. dr hab. inż. Lech Dzienis, przedstawiciele służb mundurowych: wojska, policji, straży granicznej, straży pożarnej, sponsorzy Festiwalu oraz mieszkańcy regionu.
Tradycyjnie w trakcie Festiwalu zostały wręczone również Nagrody im. Księcia Konstantego Ostrogskiego. Nagrody przyznawane są od 1989 r. za wybitne osiągnięcia w dziedzinie rozwoju teologii, myśli oraz kultury prawosławnej, a także za działania na rzecz pojednania chrześcijan. Laureatami tegorocznej edycji 30. edycji Nagrody zostali: Arcybiskup Tirany Durres i całej Albanii Anastasios Yannoulatos, ks. Michael Quenot, prawosławny duchowny ze Szwajcarii, znawca ikony, prof. Andrzej Romanowski, polonista i publicysta, Jan Smyk, dziennikarz Polskiego Radia i społeczny działacz oraz Stowarzyszenie Ukraińskich Prawosławnych Dziennikarzy.
Po oficjalnej części, Festiwal zainaugurował Chór metropolitalny okręgu Rosyjskiej Prawosławnej Cerkwi w Republice Kazachstanu Ałma - Ata z Kazachstanu. Chór zabrał uczestników ceremonii na prawdziwą muzyczną ucztę. A to dopiero przedsmak – przez trzy dni w Soborze św. Trójcy w Hajnówce trwać będą przesłuchania konkursowe, ponadto organizowane zostaną koncerty towarzyszące w miejscowościach na terenie województwa podlaskiego. Harmonogram dostępny TUTAJ. Codziennie od środy (08.05) do piątku (10.05) po południu do wieczora Sobór Św. Trójcy w Hajnówce wypełnią wzniosłe pieśni chóralne, przed publicznością i jury zaprezentuje się 30 chórów m.in. z Polski, Białorusi, Litwy, Łotwy, Finlandii, Rosji, Niemiec, Rumunii, Serbii, Macedonii, Czarnogóry, Ukrainy i Kazachstanu.
Festiwal zwieńczy koncert galowy w sobotę (11.05) w Soborze Św. Trójcy w Hajnówce, drugi - w białostockiej cerkwi Hagia Sophia. Udział w przesłuchaniach konkursowych to prawdziwa uczta dla duszy, której piękna muzyczna oprawa przenosi w zupełnie inny świat – świat artyzmu, piękna, głębokiej wiary. Niepowtarzalny klimat towarzyszy także koncertowi plenerowemu w Ośrodku „Jagiellońskie” w Białowieży. Tu, w puszczańskiej scenerii, w blasku gwiazd i świec odbędzie się muzyczna uczta folklorystyczna – chóry zaprezentują kulturę swojego kraju, ujętą w folkowych taktach. Na niezwykły muzyczny spektakl zapraszamy 10 maja.
W dniach 07-11.05. warto być w regionie Puszczy Białowieskiej. Albo przynajmniej wpaść z wizytą choć na małą chwilę – by stać się cząstką Festiwalu, który chwyta za serca i pokazuje, że kultura jest w stanie zatrzeć tysięcznokilometrowe granice, gdzie narodowe i etniczne pochodzenie przestają mieć znaczenie.
Organizatorami Hajnowskich Dni muzyki Cerkiewnej z błogosławieństwa Jego Eminencji Wielce Błogosławionego SAWY Metropolity Warszawskiego i Całej Polski są powołany przez Jego Eminencję Społeczny Komitet Organizacyjny oraz Stowarzyszenie „Miłośnicy Muzyki Cerkiewnej". Honorowy patronat nad Festiwalem objął Prezydent RP Andrzej Duda.
Katarzyna Miszczuk