Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN we współpracy z Fundacją Edukacyjną Jacka Kuronia zaprasza do obejrzenia w Białowieży projektu „Muzeum na kółkach”. Nowoczesna ekspozycja połączona z bogatym programem edukacyjnym w telegraficznym skrócie przybliży historię tysiąca lat dziejów społeczności żydowskiej w Polsce. Projekt do końca kwietnia 2017 roku odwiedzi 71 miejscowości. W dniach 28-30.09 Muzeum będzie gościć w Białowieży.
Projekt ma na celu przypomnieć o współistnieniu społeczności polskiej i żydowskiej na przestrzeni tysiąca lat. Przez wieki Polska była najważniejszym ośrodkiem żydowskiego życia umysłowego, religijnego i kulturalnego. Żydzi stanowili 10 procent ludności Polski.
Białowieża to jeden z punktów na mapie polsko-żydowskiego dziedzictwa kulturowego. W okresie międzywojennym w miejscowości mieszkało około 550 Żydów. Więcej o żydowskiej historii Białowieży można przeczytać w Wirtualnym Muzeum Historii Żydów w Białowieży: www.jewish-bialowieza.pl
W Białowieży będzie można zobaczyć „Muzeum na kółkach” na placu przed budynkiem Urzędu Gminy Białowieża i Białowieskiego Ośrodka Kultury, róg ulic Waszkiewicza i Sportowej. Centralnym punktem wystawy jest interaktywna mapa każdego miasta, które odwiedza „Muzeum na kółkach”, na której zostały opisane ważne miejsca związane z lokalną historią żydowską. Poprzez trójwymiarową makietę sztetla przybliżone zostały najważniejsze miejsca typowego miasteczka w którym mieszkali wyznawcy różnych religii i narodowości – w przypadku Białowieży – Białorusini, Polacy i Żydzi. Wystawa opowiada również o współistniejących i przenikających się językach, którymi posługiwali się Żydzi – jidysz, hebrajskim, polskim i białoruskim.
Godziny otwarcia pawilonu:
28 września g. 16.00 – 19.00
29 września g. 15.30 – 17.30
30 września g. 9.00 – 13.00 oraz 15.00 – 19.00
Ekspozycji towarzyszy szereg działań edukacyjnych i kulturalnych:
Wystawa „Z narażeniem życia. Polacy ratujący Żydów podczas Zagłady”
(Wystawa przygotowana została przez muzeum POLIN w partnerstwie z Ministerstwem Spraw Zagranicznych)
Ekspozycja prezentuje historie Polaków, którzy ryzykując życie swoje i swoich rodzin, nieśli pomoc prześladowanym Żydom. Po wojnie część z ratujących została uhonorowana przez państwo Izrael tytułem Sprawiedliwych wśród Narodów Świata. Na wystawie losy ratujących i ratowanych ukazane są w kontekście historycznym okupowanej Polski, objaśnione zostają okoliczności i skala udzielanej pomocy, a także motywacje kierujące Sprawiedliwymi.
28 września g. 12.30 – 19.00
29 września g. 11.30 – 18.00
30 września g. 9.00 – 19.00
Galeria OBOK, ul. Sportowa 1
Warsztaty „Poznawanie żydowskiego świata” dla dzieci
(prowadzenie edukatorzy z Muzeum Polin)
Dzieci dowiedzą się czym jest kalendarz żydowski, poznają podstawowe instytucje żydowskiego życia społecznego i religijnego, znaczenie synagogi, jesziwy, bejt midraszu, mykwy i cmentarza w życiu religijnych Żydów. Dowiedzą się jakie znaczenie ma rodzina i dom w tradycji i kulturze, poznają elementach wesela żydowskiego oraz tradycyjne i współczesne atrybuty domu żydowskiego.
28 września, g. 13.30 – 15.00 (obowiązują zapisy)
Białowieski Ośrodek Kultury, ul. Sportowa 1
Pokaz filmu „Po-lin. Okruchy pamięci” w reż. Jolanty Dylewskiej
Dokument Dylewskiej oparty jest na filmowych materiałach archiwalnych – efekcie wieloletnich poszukiwań na całym świecie. Autorami tych unikalnych filmów są Żydzi, którzy wyemigrowali do USA, a po latach przyjeżdżali do Polski, by odwiedzić swoich krewnych. Ich amatorskie, kręcone niewprawną ręką, filmy ocalają, w bardzo szczególny sposób, skrawek tamtego świata przed niepamięcią. W „Po-lin” zapisane na taśmach kipiące życie przedwojenne zostaje zderzone z obrazami współczesnych miasteczek wschodniej Polski, Kieleckiego, Galicji. To film o życiu, nie o Zagładzie.
28 września, g. 19.00
Kino Żubr, ul. Sportowa 1
Gra terenowa „Poznajemy Żydowski Stoczek” dla starszych dzieci i młodzieży
(prowadzenie: Katarzyna Winiarska)
Dzieci podzielone na grupy wędrować będą po Białowieży od pawilonu Muzeum w głąb ulicy Waszkiewicza – dawnej wsi Stoczek, gdzie przed wojną mieszkała większość społeczności żydowskiej. Posługując się mapą, będą musieli odnaleźć kolejne punkty na trasie i ich historie a także wykonać zdjęcia. Efektem gry będzie przygotowanie wystawy, która zostanie zawieszona przy pawilonie Muzeum na kółkach.
29 września, g. 15.00 – 17.00 (obowiązują zapisy)
zbiórka na placu przed Urzędem Gminy
Warsztaty „Kobiety żydowskie” dla dorosłych i starszej młodzieży
(prowadzenie edukatorzy z Muzeum Polin)
Warsztat o wybitnych postaciach Żydówek: Hannie Arendt, filozofce i publicystce, Róży Luksemburg, działaczce politycznej, Racheli Fiszel, bankierce przełomu XV i XVI wieku oraz Sarze Szenirer, działaczce oświatowej i społecznej. Podczas warsztatu zostanie również przybliżona rola kobiety w żydowskim domu i społeczności.
29 września g. 18.00- 20.00
Białowieski Ośrodek Kultury, ul. Sportowa 1
Warsztaty kołysanek jidysz dla dzieci
(prowadzenie: Ola Bilińska, Michał Moniuszko, Katarzyna Winiarska)
Ola Bilińska i Michał Moniuszko, dwoje doświadczonych muzyków i edukatorów, twórców albumu ”Berjozkele – kołysanki i pieśni miłosne jidysz”, poprowadzą muzyczne warsztaty, w czasie których dzieci zapoznają się z językiem jidysz, nauczą kilku piosenek, w tym kołysanek w tym języku oraz będą same tworzyć muzykę na wielu dziwnych instrumentach. Elementem warsztatu będzie wspólne stworzenie mini-wystawy poświęconej dzieciom żydowskim z Białowieży. Podsumowaniem warsztatów będzie wspólny występ dzieci z Olą Bilińską podczas jej koncertu Beryozkele.
30 września g. 13.00 – 15.00
Kino Żubr, ul. Sportowa 1
Beryozkele – koncert pieśni jidysz Oli Bilińskiej poświęcony Esterze Alkon z Białowieży
Beryozkele to projekt prezentujący kompozycje w języku jidysz: przedwojenne kołysanki i pieśni wieczorne, nastrojem i tematyką związane z nocą, ciszą, snem. Wiele z nich było popularnych w Polsce i wschodnim pograniczu, a więc prawdopodobnie również w Białowieży, na początku XX wieku i w okresie międzywojennym. Koncert poświęcony będzie pamięci Estery Alkon, przedwojennej żydowskiej pianistki z Białowieży ze znanej białowieskiej rodziny Alkonów.
30 września g. 19.00
Kino Żubr, ul. Sportowa 1
Zwiedzanie wystawy i udział w zajęciach prowadzonych przez animatorów są bezpłatne.
Muzeum na kółkach realizowany jest w ramach programu Żydowskie dziedzictwo kulturowe, dzięki wsparciu udzielonemu z funduszy norweskich i EOG przez Islandię, Liechtenstein i Norwegię.
