W ramach wspomagania przygotowania przedszkoli i szkół do obniżenia wieku rozpoczynania rocznego obowiązkowego przygotowania przedszkolnego i obowiązku szkolnego w roku szkolnym 2009/2010 wykonano 149 przesiewowych badań logopedycznych dzieci 5 i 6 letnich z powiatu hajnowskiego. Badaniami objęto dzieci z oddziałów przedszkolnych w :
- Narwi
- Narewce
- Kleszczelach
- Białowieży
- Czyżach
- Dubiczach Cerkiewnych
- Dubinach
- Nowokorninie
- Czeremsze
W przypadku 99 (66 %) dzieci zdiagnozowano wadę wymowy. Najczęstsze wady wymowy to:
-seplenienie (zamiana głosek szumiących na syczące),
- reranie (zamiana /r/ na /l/ bądź /r/ na /j/)
- różnego rodzaju deformacje np.: wymowa miedzyzębowa itp.
Dzieci, u których została zdiagnozowana wada wymowy, powinny rozpocząć systematyczną terapię logopedyczną, ponieważ pozbawione indywidualnej pomocy w okresie, gdy powinny poprawnie wymawiać już wszystkie głoski, przyzwyczajają się do wadliwej wymowy. Nawyk używania nieprawidłowych dźwięków, nieumiejętność rozróżniania i powtarzania dźwięków podobnych utrwala się. Po 12 – 14 roku życia nieprawidłowa artykulacja ulega zmechanizowaniu. Po tym okresie usunięcie wady wymowy jest trudne i długotrwałe.
Przedłużające się wady wymowy mają wielorakie następstwa:
- obniżają osiągnięcia szkolne – wpływają na trudności w nauce;
- ujemnie wpływają na kształtowanie się osobowości dziecka;
- niekorzystnie wpływają na akceptację społeczną w grupie;
- kształtują negatywne postawy wobec szkoły;
- ograniczają możliwość wyboru szkoły i wykonywania zawodu.
Dzieci z zaburzeniami mowy funkcjonują zazwyczaj poniżej swoich możliwości. Świadome swojej wady, cały swój wysiłek kierują na przebrnięcie przez wypowiedź, często upraszczając jej treść. Przykre doświadczenia obniżają samoocenę dziecka, skłaniają raczej do unikania mówienia, wywołują lęk przed wypowiadaniem się.
Po przesiewowych badaniach logopedycznych do Poradni zgłosiło się czternaścioro 5-latków i piętnaścioro 6 – latków. Ogółem w Poradni prowadzona jest terapia logopedyczna 141 dzieci.
Jednym z podstawowych utrudnień przy świadczeniu pomocy logopedycznej dzieciom z terenu powiatu hajnowskiego jest problem dojazdu na terapię do Poradni. W przypadku wielu rodzin łączy się to również z kosztami, na których ponoszenie nie mogą sobie często pozwolić. Terapia przedłuża się, a w konsekwencji długo nie przynosi efektów. Dobrym rozwiązaniem byłoby więc zatrudnienie logopedy na terenie danego przedszkola bądź gminy.
Aldona Nierodzik
logopeda