„Przeorana kilkakrotnie pługiem wszechświatowej wojny, wyciśnięta jak cytryna, wynędzniała, zdeptana stopami milionów kombatantów różnych państw i narodów wstaje jako odmłodzony feniks w 1918r. z popiołów”
Artykuł „20lecie niepodległości” z 11 listopada 1938r., „Gwiazdka Cieszyńska”
I wojna światowa zmieniła bieg wielkiej historii. Krajobraz roku 1918 r. to chaos – choć od zamachu w Sarajewie po traktat wersalski minęło zaledwie 4 lata - były one najbardziej kosztowne w dziejach świata. I wojna światowa pochłonęła 14 mln istnień ludzkich, kolejne miliony ludzi zostało kalekami. Ale tragiczny bilans miał się tylko powiększać – wycofujące się wojska stosowały taktykę spalonej ziemi, co doprowadziło do klęsk głodu i chorób. A splądrowane przez wojnę europejskie gospodarki nie miały zasobów ani siły, by zapanować nad rozmiarem ludzkich dramatów. Opadający z wolna wojenny kurz odsłaniał nową Europę - nastąpił zmierzch imperialnych monarchii, które ustąpiły miejsca państwom narodowym. Ład należało zbudować na nowo – tym razem stał się on także udziałem Polski. Zielone światło dał prezydent USA Woodrow Wilson, który w słynnym czteropunktowym programie pokojowym, w punkcie 13 zaznaczył, że wolnej Europy nie będzie bez niepodległego państwa polskiego. W 1918 r. z niemieckiego więzienia wraca Marszałek Józef Piłsudski – 11 listopada Rada Regencyjna przekazuje mu zwierzchnią władzę wojskową oraz naczelne dowództwo nad wojskiem Polskim. 14 listopada Rada dokonuje samorozwiązania, przekazują Piłsudskiemu całość władzy zwierzchniej. Po 123 latach niewoli odradza się państwo polskie. Walka pięciu pokoleń Polaków żyjących pod zaborami nie odeszła w zapomnienie. I choć przed młodziutką II Rzeczpospolitą wielka historia postawiła wiele wyzwań (plebiscyty o Śląsk, wojna polsko – bolszewicka, konflikt z Czechami o Zaolzie, konieczność reform gospodarczych, trudny okres wewnętrznych konfliktów politycznych, zakończony przewrotem majowym z 1926r.), Polakom udało się odzyskać podmiotowość swojej ojczyzny. II Rzeczypospolita odrodziła się niczym feniks z popiołów.
Na pamiątkę tego wydarzenia Polacy 11 listopada świętują Narodowe Święto Niepodległości. Święto zostało ustanowione ustawą z dnia 23 kwietnia 1937. Do polskiego kalendarza powróciło w 1989r. Tegoroczne obchody Święta Niepodległości były wyjątkowe – okrągły, setny jubileusz to największe patriotyczne święto, które dane jest przeżyć tylko raz. 11 listopada Hajnowianie tłumnie uczestniczyli w miejskich obchodach Odzyskania Niepodległości. Uroczystości rozpoczęły Msza Święta za Ojczyznę w Kościele p.w. Świętych Cyryla i Metodego w Hajnówce oraz Modlitwa w Intencji Ojczyzny w Soborze Świętej Trójcy w Hajnówce. Poczucie jedności, które towarzyszyły nam tego dnia, spotęgowało wspólne śpiewanie hymnu narodowego – w ramach wyjątkowej, ogólnopolskiej akcji: „Niepodległa do Hymnu”. Po wspólnym przemarszu ulicą 3 Maja z udziałem Orkiestry Dętej Ochotniczej Straży Pożarnej w Hajnówce, w skwerze imienia dr Dymitra Wasilewskiego, przy Pomniku „Ofiarom Wojen, Przemocy i Represji „91”, odbyły się główne uroczystości. Wszystkich zebranych – oficjalne delegacje oraz mieszkańców przywitał Burmistrz Miasta Hajnówka Jerzy Sirak. Dzisiejsze spotkanie ma szczególny wymiar i znaczenie. Przez 123 lata nasi przodkowie w różnych miejscach, pod różnymi zaborami nie zapominali o swojej ojczystej mowie i ojczyźnie. To, że my dzisiaj w Hajnówce możemy być razem i ten szczególny dzień setnej rocznicy odzyskania niepodległości świętować to jest ich zasługa. Jesteśmy tutaj po to, by o tym przypominać i wyrazić swoją wdzięczność – mówił podczas ceremonii Burmistrz. W swoim wystąpieniu burmistrz przypomniał kontekst historyczny odzyskania niepodległości przez Polskę, przywołał nazwiska polskich patriotów – bohaterów ówczesnych wydarzeń oraz podkreślił ragę wydarzenia dla kolejnych pokoleń Polaków. Wyraził radość, że w tak licznym gronie, wspólnie mogliśmy uczcić tę niezwykłą rocznicę, przypominał jednocześnie, że wraz z historią II Rzeczpospolitej, ściśle wiąże się historia naszego miasteczka: Jako miasto jesteśmy rówieśnikiem niepodległej Polski – bo tak naprawdę historia Hajnówki, rozwój naszego miasta wiąże się z odzyskaną niepodległością. Po I wojnie światowej w naszej Hajnówce mieszkało niewielu, ponad 100 mieszkańców. Ale już w ’39 r. Hajnówka liczyła 18 tyś. Hajnowian – mówił burmistrz Jerzy Sirak.
Po wystąpieniu okolicznościowym duchowni kościoła katolickiego i prawosławnego zmówili Modlitwę za Ojczyznę. Następnie poszczególne delegacje złożyły kwiaty. Uroczystość wzbogacił koncert Orkiestry Dętej Ochotniczej Straży Pożarnej pod batutą Krzysztofa Romaniuka, podczas którego Hajnowianie wspólnie śpiewali patriotyczne piosenki. Uroczyste obchody zwieńczył spektakl "NASZA NIEPODLEGŁA" w wykonaniu Studia Piosenki Estradowej HDK w Hajnowskim Domu Kultury. Obchody setnej rocznicy odzyskania niepodległości na zawsze wpisały się w historię naszego miasteczka – będą o niej przypominać pomnik wraz z obeliskiem przywołującym historię Hajnówki, oba usytuowane w Parku Miejskim. A także dąb, uroczyście zasadzony 11 listopada przez włodarzy miejskich i powiatowych, duchownych oraz przedstawicieli jst i służb mundurowych.
***
Historia naszego kraju to ponad tysięczna, kręta ścieżka wyłożona kostkami bogatej tradycji, sukcesów, ale też gorzkich porażek. Ostatecznie jednak zawiły szlak wiedzie ku zwycięstwu – ku wolnej, niepodległej Polsce, która w tym roku świętuje 100lecie niepodległości. Niepodległość to dla nas – kolejnych pokoleń Polaków coś oczywistego. Fakt, że żyjemy w wolnym kraju, mówimy swoim ojczystym językiem, dumnie kibicujemy swoim rodakom (nie tylko podczas zmagań sportowych) a w szkole poznajemy historię Polski, traktujemy jako coś naturalnego. Tymczasem historia naszej ojczyzny przypomina nam, że niepodległość to wartość, którą trzeba pielęgnować, to efekt starań wielu pokoleń, wielu istnień, które za ukochaną ojczyznę nie wahali się oddać tego co najcenniejsze – osobistego szczęścia a nawet życia. W dni takie jak Narodowe Święto Niepodległości uzmysławiamy sobie, że mówiąc dom mamy na myśli nie tylko swoje prywatne M, ale coś więcej – naszym domem jest ojczyzna: POLSKA.
Katarzyna Miszczuk
Delegacje uczestniczące w obchodach:
- Delegacja Urzędu Miasta Hajnówka – Burmistrz Miasta Hajnówka Jerzy Sirak, Przewodniczący Rady Miasta Jakub Ostapczuk oraz Wiceburmistrz Andrzej Skiepko
- Delegacja Starostwa Powiatowego w Hajnówce- Starosta Hajnowski Mirosław Romaniuk, Przewodniczący Rady Powiatu Lech Jan Michalak oraz Sekretarz Powiatu Danuta Rola
- Delegacja Gminy Hajnówka – Wójt Gminy Lucyna Smoktunowicz, Dyrektor Zespołu Szkół w Dubinach Alina Ginszt
- Delegacja 14 Batalionu w Bielsku Podlaskim I Podlaskiej Brygady Obrony Terytorialnej
- Delegacja 2 Regionalnej Bazy Logistycznej Skład Hajnówka
- Delegacja służb mundurowych: Komendy Powiatowej Policji w Hajnówce, Komendy Powiatowej Państwowej Straży Pożarnej w Hajnówce, Aresztu Śledczego w Hajnówce oraz Placówek Straży Granicznej
- Delegacja Nadleśnictwa Hajnówka
- Delegacja Senatora RP Tadeusza Romańczuka – Małgorzata Sawicka, Bogusław Sawicki
- Delegacja Przedszkola Nr 1 w Hajnówce oraz 30 Gromada Zuchowa „Leśne Skrzaty” z Przedszkola Nr 1 w Hajnówce z opiekunem
- Delegacje Przedszkola Nr 2 z Oddziałami Integracyjnymi w Hajnówce oraz Przedszkola Nr 3
- Delegacja Przedszkola Nr 5 z Oddziałami Żłobkowymi w Hajnówce
- 32 Gromada Zuchowa „Łowcy Przygód” ze Szkoły Podstawowej Nr 2 imienia Władysława Jagiełły w Hajnówce
- 22 Gromada Zuchowa Drużyny Harcerskiej „Orły” ze Szkoły Podstawowej Nr 2 imienia Władysława Jagiełły w Hajnówce
- Drużyna Harcerska „Nocne sowy” ze Szkoły Podstawowej Nr 2 imienia Władysława Jagiełły w Hajnówce
- 104 Wielopoziomowa Środowiskowa Drużyna Harcerska ze Szkoły Podstawowej Nr 3 w Hajnówce
- 35 Wielopoziomowa Drużyna Harcerska „SOKOŁY” ze Szkoły Podstawowej Nr 4 imienia Henryka Sienkiewicza w Hajnówce
- Przedstawiciele 2 Drużyny Harcerskiej ze Szkoły Podstawowej w Czyżach
- Delegacja Polskiego Związku Emerytów, Rencistów i Inwalidów Oddziału Rejonowego w Hajnówce
- Delegacja Związku Sybiraków Koła Terenowego w Hajnówce
- Delegacja Przedstawicieli Platformy Obywatelskiej Powiatu Hajnowskiego w imieniu Posła na Sejm RP Roberta Tyszkiewicza
- Delegacja Radnych Miejskich i Powiatowych Koalicji Obywatelskiej
- Delegacja Związku Nauczycielstwa Polskiego Oddziału w Hajnówce
- Delegacja Polskiego Związku Niewidomych Koło Terenowe w Hajnówce
- Delegacja Stowarzyszenia Uniwersytet Trzeciego Wieku w Hajnówce
- Delegacja Parafialnego Oddziału Akcji Katolickiej w Hajnówce
- Delegacja Stowarzyszenia Młodzieży Katolickiej Parafii Podwyższenia Krzyża Świętego w Hajnówce
- Delegacja Telewizji Kablowej w Hajnówce
- Delegacja Fabryki Mebli FORTE w Hajnówce
- Delegacja Zakładów Maszynowych HAMECH w Hajnówce
- Delegacja PSS SPOŁEM w Hajnówce
- Delegacja Samodzielnego Publicznego Zakładu Opieki Zdrowotnej w Hajnówce
- Delegacja Poradni Psychologiczno – Pedagogicznej w Hajnówce
- Delegacja Okręgowej Służby Lekarskiej w Hajnówce
- Delegacja Powiatowego Urzędu Pracy w Hajnówce
- Delegacja Powiatowej Stacji Sanitarno - Epidemiologicznej w Hajnówce
- Delegacja Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa Biura Powiatowego w Hajnówce
- Delegacja Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego w Hajnówce
- Delegacja Środowiskowego Domu Samopomocy w Hajnówce
- Delegacja Specjalnego Ośrodka Szkolno- Wychowawczego w Hajnówce
- Delegacja Uczniów z Zespołu Szkół z Dodatkową Nauka Języka Białoruskiego w Hajnówce
- Delegacja Zespołu Szkół Ogólnokształcących w Hajnówce
- Przedstawiciele samorządu uczniowskiego Zespołu Szkół Ogólnokształcących w Hajnówce
- Delegacja uczniów Zespołu Szkół Zawodowych w Hajnówce
- Przedstawiciele Szkoły Podstawowej Nr 1 im. Janusza Kusocińskiego w Hajnówce
- Przedstawiciele samorządu uczniowskiego Szkoły Podstawowej Nr 2 im. Władysława Jagiełły w Hajnówce
- Delegacja samorządu uczniowskiego Szkoły Podstawowej Nr 4 im. Henryka Sienkiewicza w Hajnówce
- Delegacja Orkiestry Dętej Ochotniczej Straży Pożarnej