„Pokój jest rzeczą cenną i pożądaną. Nasza generacja, skrwawiona w wojnach, na pewno na okres pokoju zasługuje. Ale pokój, jak prawie wszystkie sprawy tego świata ma swoją cenę, wysoką, ale wymierną […]. Jest jedna tylko rzecz w życiu ludzi, narodów i państw, która jest bezcenna. Tą rzeczą jest honor.” – Józef Beck
Przemówienie ministra spraw zagranicznych Józefa Becka wygłoszone na plenarnym posiedzeniu Sejmu RP 5 maja 1939 r., w odpowiedzi na napastliwą przemowę kanclerza Rzeszy Adolfa Hitlera z dnia 28 kwietnia 1939, żądającego włączenia Gdańska do III Rzeszy. Machina przygotowująca grunt pod plany hitlerowców ruszyła…. 23 sierpnia 1939 doszło do podpisania tajnego paktu Ribbentrop-Mołotow między III Rzeszą a Związkiem Radzieckim o podziale stref wpływów w Europie Środkowej. Los Europy był przesądzony.
***
31 sierpnia o godz. 22:30, w wyniku prowokacji gliwickiej spreparowanej przez hitlerowców, propagandyści III Rzeszy obwinili Rzeczpospolitą o sprowokowanie wojny. 1 września 1939 r. o godz. 4:45 rozpoczyna się Fall Weiss – pierwsza operacja wojskowa, inaugurująca najbardziej ponury i krwawy spektakl w dziejach świata – II wojnę światową. Choć o II wojnie światowej powiedziano i napisano dużo – pomimo upływu 81 lat, ciągle odkrywamy nowe, bardziej przerażające wątki. O skali tragedii mówią liczby – statystyka zabitych, przesiedlonych, okaleczonych idąca w miliony istnień. Choć minęło już 81 lat, a ostatni świadkowie powoli odchodzą, prawda o odwadze, honorze i męstwie polskiego żołnierza a także prawda o tragicznych losach niewinnych ludzi, nigdy nie zostaną zapomniane. Pamiętamy i my - 1 września 2020 roku delegacja samorządowców: Wicestarosta Joanna Kojło, Burmistrz Miasta Hajnówka Jerzy Sirak, wraz z zastępcą Ireneuszem Kiendysiem oraz Przewodniczącą Rady Miasta Walentyną Pietroczuk oddali hołd bohaterom tego tragicznego czasu: kwiaty zostały złożone pod pomnikiem Bolesława Bierwiaczonka i na grobach żołnierzy Wojska Polskiego: Bolesława Sobola i Stanisława Wiszniewskiego, poległym w kampanii wrześniowej 1939 roku. Ceremoniału dopełniła modlitwa za ofiary II Wojny Światowej, odmówiona przez proboszcza parafii pw. Podwyższenia Krzyża Świętego w Hajnówce, księdza Zbigniewa Niemyjskiego.
Katarzyna Miszczuk